EVDE RAKI YAPIMI

HOMEMADE RAKI

Evde rakı imal etmek hiç de zor degildir... Bazı detaylara dikkat ettiginiz sürece evde mükemmel rakı yapabilir ve zevkle içebilirsiniz... Hatta kendi rakınızı yapmaya başlayınca piyasada satılan rakıları beyenmeyeceksiniz...

Rakı imalatı temelde alkol üretimidir. Alkol şekerden üretilir. Bildigimiz maya suya katılmış şekeri uygun ortamda bizim için alkole çevirir. Bilindigi gibi birkaç çeşit alkol vardır ve bunlarda içmeye uygun olanı etil alkoldür. Metil alkol ise tehlikelidir ve içilmeye uygun degildir, içilen miktara baglı olarak körlüge ve hatta ölüme neden olur. Evde alkol üretimi yaparken en çok dikkat etmemiz gereken nokta budur. Şekerin fermentasyonu sırasında metil alkol oluşmaz ancak biz rakı yaparken üzüm kullanacagız, metil alkol ise meyvelerin özellikle kabuklarının fermentasyonu ile oluşur. Dolayısı ile ürettigimiz alkolde bir miktar metil alkol de bulunacaktır. Ancak bu miktar toplam üretimimiz içinde azdır ve bununda icabına bakacagız.

Evde rakı yapımı birkaç safhadan oluşur. Önce maya ile fermentasyon. Bu amaçla 20lt ebatlı su bidonu veya 2 adet 10lt su bidonu kullanıyoruz. 2-2,5kg şekeri bir miktar iyi kalite suda eritiyoruz ve bidonumuza koyuyoruz. Ben evde zaten içme suyumu Revers Ozmos filtre ile elde ettigimden bu suyu kullanıyorum. Üzerine rondodan çekilmiş 2-2,5kg üzüm ilave ediyoruz. kış aylarında yaş üzüm bulamazsak kuru üzümü biraz sıcak suda bekletip yumuşatarak kullanabiliriz ancak yaş üzüm rakısı bir başka olur. Daha sonra bidonumuza 50gr kadar kuru maya ilave ediyoruz. Maya çok yüksek ısıyı sevmez, eklendigi noktada bidondaki sıvının ısısı 30-35 derecelerde olmalı. Burda bahsedilen bildigimiz hamur mayası. Bira mayası da olur, yaş veya instant maya da. Bu noktada temel fermentasyon sıvısı hazır sayılır. bidonumuzu fermentasyona bırakabiliriz. Fermentasyon süreci biraz bizim kontrolümüz dışında gerçekleşir. Mayanın keyfine göre yani. Maya 25derece civarında ısıyı tercih eder ve o zaman iyi çalışır. Yani bu işi yazın yapmak için bir sebep daha. Kışın içerde oda ısısının iyi oldugu yerlerde muhafaza edilebilir. Ancak fermentasyon sırasında maya şekeri alkole çevirirken kötü gazlar oluşur, bunları güvenli bir biçimde bidondan tahliye etmemiz gerekir. Evde odaya yayılmasını istemeyiz. Bu amaçla bidon kapagına bir düzenek hazırlıyoruz. Kapagı delerek bir akvaryum hortumunu içine sokup yapıştırın, bidonda oluşan fermentasyon gazları bu hortum vasıtası ile tahliye olur. Ancak içeriye hava da girmemeli, bu nedenle hortumun öbür ucunu da su dolu bir başka kavanoza sokuyoruz. Maya çalıştıkça bidondaki gazlar hortumdan çıkıp su dolu kavanozun içinde kabarcıklar çıkarır. Nargile gibi... Bu kavanozu da evin içinde istemeyiz. Pencere dışında bir yere kadar uzatın ki gazlar dışarda havaya boşalsın. Mayanın keyfi iyiyse 10-15 günde işini bitirir, tüm şekeri alkole çevirir. Kavanozdaki suda kabarcıklar durunca fermentasyon bitmiş demektir. Eger üzüm katmazsak ve sadece şeker fermente edersek sadece etil alkol elde ederiz ama hem fermentasyon uzun sürer (20-25 gün) hemde rakımızın tadı iyi olmaz. Ben tecrübelerim ve araştırmalarım sonucu fermentasyona yardımcı bir kaç ufak katalizör de ekliyorum. Biraz salça ve pekmez eklenirse işler hızlanıyor ve fermentasyon ençok bir haftada tamamlanıyor.

Fermantasyondan sonra sıra ikinci aşamada... Damıtma... Fermantasyon sıvısını bir düdüklü tencereye süzerek alıp kaynatıp damıtabiliriz. Bulabildigimiz en büyük düdüklü tencerenin buhar çıkış valfine bir düzenek yaparak çıkan buhardan damıtılmış alkol elde ediyoruz. Tencerenin altını kaynadıktan sonra kısıyoruz, 60-80 derece civarinda sabit tutmaya çalışıyoruz. Buhar çıkışında bir termometre ile bunu başarabilirsiniz. Bu noktada evde rakı yapanlar degişik düzenekler hazırlıyorlar. Internet de birçok örnek görebilirsiniz. Çıkan buharı genelde helezonik kıvrılmış bakır boru vasıtası ile su dolu bir kovanın içinden geçiriyorlar, bu sogutma suyu ısındıkça ekliyor veya degiştiriyorlar. Ben 6lt kapasiteli bir tencerenin buhar valfine ısıya dayanıklı bir hortum takdım ve bu hortumu camdan üretilmiş bir bullü sogutucuya bagladım. Bu düzenekte buhar içerdeki helezonik cam tüpten uca ilerlerken dış haznede sogutma suyu dolaşıyor. Buhar giderek yoguşuyor ve uçtan alkol damlıyor. Bu damlayan alkolü tepesine bir küçük huni yerleştirilmiş sişede biriktiriyorum. Sogutma suyu ise bir akvaryum motoru vasıtası ile devridaim ediyor, bu sayede sistem hem efektif çalışıyor hem de su sarfiyatı az oluyor.

Sonraki aşamamız ikinci damıtma... Eh iyi bir rakı içmek için biraz daha zahmete katlanacagız. Birinci damıtmada elde ettigimiz alkol 30-50 derece civarındadır ve fermentasyon sıvısının bazı olumsuz aromalarını da ihtiva eder. Esas olan ikinci damıtmadır. Rakının olmazsa olmazı anasonu da bu aşamada işin içine katacagız. Şimdi rakımızı karbon filtreden süzecegiz. Ben marketlerde 25TL ye satılan bir aktif karbon su filtre kartuşunun tepesine monte ettigim huni ile karbon filtreleme yapıyorum. Ancak bir pet şişeye doldurulmuş mangal kömürü tozu da aynı işi görür. Şişenin dibini delersin, üstten huni ile döktügün sıvı alttan filtre olmuş olarak akar. Bu filtreleme işlemi ilk aşama rakımızın kalitesini artırıyor, kötü aromaları yok edip sıvıyı yumuşatıyor. İşte bu nedenle ilk damıtmada anason katmadık çünkü aktif karbon filtreleme onun aromasını da alır. Bu filtreleme işlemini birkaç kez tekrarlayabilirsiniz, kaliteyi artırır ancak ben ticari kartuş ile bir kez filtreleme yapıyorum çünkü daha fazlası üzüm aromasını da yok ediyor. Aktif karbondan filtre ettigimiz rakıyı tekrar düdüklü tencereye alıyoruz. 75-100gr kadar anasonu rondodan iyice çekerek tencereye ekliyoruz. Bu aşamada anason ile alkol bir gece beklerse daha iyi sonuçlar elde ediliyor. Benim sabrım yok hemen damıtıyorum... Anasonlanmış rakıyı tekrar damıtıyoruz. Bu son aşamada elde edilen rakı artık içilecek halde oldugundan, güvenlik nedeni ile ilk başta gelen 20-25cc rakıyı atabilirsiniz, eger varsa metil alkol en başta gelir ve bahsettigim miktar kadardır. Damıtmada ısı kontrolü önemli. etil alkol 60-80 derece civarında elde edilir dolayısı ile bir termometre ile buhar ısısını kontrol ediyoruz. Tencerenin altını çok açmıyoruz ki su kaynama ısısı 100 derecelere çıkmasın, su buhari gelmesin. Yoksa alkol uçar, damıtık su elde deriz. Çok düşük ısı da etil alkolün buharlaşmasını engeller. Metil alkol 50derecede buharlaşır, işte o yüzden ilk başta ısı artarken önce 50derece civarında metil alkol gelir sonra 60-80 derecelere ulaşınca etil alkol gelmeye başlar. Rakımızın tamam oldugunu nasıl anlayacagız?... Rakı yaparken başında duracagız. Bu en basit kural. Termometreyi kontrol edecegiz, gerekirse ısı ayarı yapacagız ve akan damıtılmış rakıyı takip edecegiz. Anason 40 dereceden daha çok sulandırılmış rakıyı beyazlatır (tam olarak 37derece). Bu yüzden bardakta rakıyı sulandırınca beyazlanır. Sek rakı standard 45 derece alkol içerir. Piyasadaki ucuz rakılar 43 derecedir. Damıtma sırasında akan rakıyı kontrol ederken damlaların şeffaftan beyazlamaya başlaması artık alkolün tamamına yakınının geçtigini gösterir. Bu noktada rakımız hazırdır. Ben bir müddet daha damıtmaya devam edip damlaların tekrar şeffaflaşmasını bekliyor ve tüm anasonlu sıvıyı aldıgımdan emin oluyorum. Damıtmayı tek bir şişeye degil de birkaç şişeye yapıyorum. Şişelerim numaralı, ilk şişe en yüksek, son şişe en düşük alkol seviyesi içeriyor. Damıtma bittikten sonra şişeleri dizip sıra ile kavanozlara bölüştürüyorum (eşit olarak). Bu noktada piyasada 15TL ye satılan alkolmetrelerden yararlanıyor ve her şişenin alkol seviyesini ölçüyorum. Her kavanozun alkol seviyesini eşit olarak ayarlamaya gayret ediyorum. Bir kerede 20lt fermentasyon sıvısı ile yaptıgım ilk damıtma sonucu 5-6lt rakı, ikinci damıtma sonucu 2-3lt rakı elde ediyorum. Alkolmetre ile tüm kavanozları 45-48 derece civarına ayarlıyor ve bu amaçla ikinci damıtmanın sonunda gelen bol anasonlu az alkollü suyu kullanıyorum. Bazen alkol seviyesi çok yüksek olur. İlk şişelerinizde 70-80 derece sonrakilerde 30-50 derece ölçersiniz. Eger elde edilen sıvı alkol derecesini ayarlamaya yetmezse bir miktar içme suyu ilave edebilirsiniz.

Rakımız hazır sayılır... Ama son bir dokunuş yapıyoruz. Her bir litrelik rakıya bir tatlı kaşıgı şeker ilave ediyoruz. Bu içimi yumuşatıyor. Ben tecrübelerim sonucu, kendi damak zevkime göre bunun yerine damla sakızı reçeli kullanıyorum. İnanın bana böyle rakı içmemişsinizdir... Size bir de sır vereyim... Evde yaptıgım bu şahane rakının bir litresi yaklaşık 5tl ye mal oluyor... İster inan ister inanma...